Przez wiele lat spożywanie kawy było zakazane w krajach arabskich, a do Europy kawa jeszcze nie dotarła. Wierzono, że sprzyja radykalnemu myśleniu i bezczynności. W XVI wieku w Stambule otwarto pierwszą kawiarnię, lecz lokale podające kawę miały złą reputację, gdyż rozmowy przy małej czarnej mogły być źródłem niepokojów społecznych. Pod koniec XVI wieku zniesiono wszelkie ograniczenia w spożywaniu kawy, a dziś napój z ziaren kawowca jest obecny wszędzie. Kawa pomaga, zwłaszcza rytuał uważności.
Kawa jest napojem popularnym w każdym zakątku świata. Nawet dziecko wie, że zawiera dużą dawkę kofeiny, naturalnej substancji pobudzającej. Ten organiczny związek chemiczny występuje nie tylko w ziarnach kawy, ale również w kilkudziesięciu innych roślinach.
Rytuał kawowy
Przez stulecia w wielu krajach kawa stała się elementem rytuałów, a nawet obrzędów religijnych. W Europie początkowo pito kawę na sposób arabski bez dodatków. Z czasem zaczęto dodawać do niej cukier, mleko czy śmietankę. Podobno pod koniec XVIII wieku kawa z dodatkiem tłustej, gęstej śmietanki zaczęła być znana jako „kawa po polsku”.
W Arabii Saudyjskiej do dziś mocna kawa z kardamonem jest ważnym elementem powitania gości. W Etiopii jako element obrzędów religijnych jest podawana w czasie takich ceremonii, jak wesela, chrzty i rocznice śmierci. W Tunezji pije się kawę w przerwie od postu w czasie Ramadanu, często z dodatkiem cynamonu i kardamonu. W Indonezji kawę ofiarowuje się bogom i spożywa w czasie święta Galungan lub jako obowiązkowy napój podczas wesel.
Do XVI wieku powszechną metodą przyrządzania kawy w krajach arabskich było zanurzanie zmielonych i prażonych ziaren w wodzie przez dzień, gotowanie, odcedzanie i przechowywanie w glinianych garnkach. Sposób podawania kawy zmienił się po tym, gdy wynaleziono mały garnuszek o nazwie ibrik. Od tej pory kawa była mielona, a następnie wrzucano ją do wrzącej wody i gotowano.
Mindfulness
Kofeina jest stymulantem, który może pomóc w poprawie czujności i skupienia. Działa na ośrodkowy układ nerwowy, pobudzając produkcję substancji, które są związane z dobrym nastrojem. Dlatego filiżanka kawy przed sesją medytacyjną może pomóc w ożywieniu umysłu i przygotowaniu do głębokiej medytacji.
Jeśli medytując, skupiamy się na rzeczywistości bez rozmyślania o przeszłości czy planowania przyszłości, to jest to postawa definiowana przez psychologów jako mindfulness. Relaksacja pozwoli ci na świadome doświadczenie chwili obecnej bez jej oceny. W świecie, w którym każdy zmierza do kariery, takie skupienie może być zbawienne dla naszego spokoju. Medytacja pozwoli nam uspokoić serce i oddech oraz nabrać dystansu do codziennych spraw.
Mindfulness oznacza „uważność” (od angielskiego mindful – uważający) lub „uważna obecność”. Sposobów na praktykowanie mindfulness może być bardzo wiele. Każdy powinien znaleźć czas dla siebie. Dlatego warto wygospodarować kwadrans na codzienny rytuał przy kawie, prostą czynność, która sprawia nam przyjemność. Dla miłośników dobrej kawy będzie nim wypicie ulubionego gatunku małej czarnej. Zwróć uwagę na oddech i smak, aromat i teksturę napoju. Bądź w pełni obecny w czasie, gdy pijesz swoją ulubioną kawę.
Slow coffee
W szybkim tempie dnia człowiek nie ma zazwyczaj czasu na choćby chwilę z mindfulness. Aby temu przeciwdziałać, zrodziła się filozofia slow coffee, która zdobywa coraz większą popularność w zachodniej cywilizacji. Zgodnie z nurtem slow coffee, powinieneś traktować kawę jako coś, co pozwoli ci oderwać się od rzeczywistości. Może to być 5, 10, 15, a nawet 30 minut. Przecież nikt cię nie goni, a zdrowie raz utracone trudno będzie odzyskać.
Znajdź czas na delektowanie się walorami smakowymi i zapachowymi swojej ulubionej kawy. Świadome piecie pomoże ci nabrać dystansu do spraw bieżących, dzięki czemu z większą ochotę będziesz przeżywać każdy dzień. Chwila spokoju jest potrzebna, aby wyciszyć umysł i odetchnąć od pogoni za codziennością. Po prostu zadbaj o siebie i swój komfort psychiczny.
Koncentracja
Najważniejszymi składnikami kawy są alkaloidy, czyli substancje azotowe, w tym kofeina. To ona nas pobudza i dzięki niej możemy poczuć przyjemną goryczkę. Kofeina przenika z przewodu pokarmowego do krwi i w ciągu 30-120 minut osiąga w niej maksymalne stężenie. Krążąc z nią po całym organizmie, wywołuje liczne skutki. Np. blokuje receptory adenozyny, co skutkuje zwiększeniem wydzielania się takich neuroprzekaźników, jak adrenalina, dopamina oraz serotonina, które odpowiadają za przypływ sił witalnych.
Obecne w ziarnach kawy kofeina, teofilina i teobromina działają na centralny układ nerwowy, przyśpieszając przepływ impulsów elektrycznych w mózgu, czyli procesy myślowe. Działa więc pobudzająco na umysł, zwiększa pamięć krótkotrwałą i ułatwia koncentrację. Kofeina najsilniej oddziałuje na układ nerwowy po upływie ok. trzech godzin.
Zmysłowe doznania
Po wypiciu filiżanki kawy następuje wzrost ciśnienia oraz tętna, zmniejszenie senności, poprawa skupienia i koncentracji, rozszerzenie źrenic, przyśpieszenie produkcji hormonów oraz metabolizmu komórkowego. Picie filiżanki kawy średnio co cztery godziny pozytywnie poprawia nasz nastrój.
Kawa w umiarkowanych dawkach (do pięciu filiżanek) może zwiększyć uczucie przyjemności związane z tym stanem oraz łagodzić niepokój. Bezpieczna dawka kofeiny dla osoby dorosłej wynosi 300 mg na dobę. Taka ilość odpowiada mniej więcej pięciu filiżankom kawy. Dawka lecznicza wynosi 200 mg, co stanowi ekwiwalent około czterech kaw espresso.